یکی از سوالاتی که اکثر افرادی که از دستکش استفاده می‌کنند، دارند این است که کدام نوع دستکش وینیل، لاتکس و نیتریل مناسب است؟ دستکش‌های وینیلی، دستکش‌های لاتکسی و دستکش‌های نیتریلی کاربردهای زیادی دارد. در ادامه شما را با انواع مختلفی کاربردها و مزایایی آن‌ها آشنا خواهیم کرد و این دستکش‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم.
دستکش وینیل چیست؟
وینیل از یک ماده مصنوعی به نام پلی وینیل کلرات تولید شده است. همین عامل باعث شده است که به نسبت دستکش‌های لاتکس هزینه کمتری داشته باشد. مواد به کار رفته در دستکش‌های وینیل باعث شده است که دستکش‌ها قابلیت کشتسانی زیادی به نسبت سایر دستکش‌ها داشته باشد.
ویژگی و تفاوت دستکش وینیل
دستکش وینیل، دستکشی کاربردی است که امکان استفاده آن برای عموم وجود دارد. این دستکش برای فعالیت‌هایی که نیاز به دقت لمس زیاد نیست، توصیه می‌شود. دستکش وینیل به دست به صورت کامل نمی‌چسبد و مانند دستکش‌های لاتکس نیست. در حقیقت دستکش‌های وینیل گشادتر از دستکش‌های لاتکس است و ضخامت بیشتری دارد. یکی از خاصیت‌های اصلی این دستکش‌ها مقاومت جنس آن‌ها در برابر اسید، قلیاها و الکل‌ها است.
کارآیی دستکش‌های وینیل
دستکش‌های وینیل بیشتر در آشپزخانه و محیط‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شود اما این نوع دستکش‌ها را می‌تواند در دست نقاشان و پزشکان مشاهده کرد. متخصصین دندان در انجام قالب گیری‌های دندان پزشکی از این دستکش‌ها استفاده می‌کنند؛ زیرا جنس دستکش‌ها از سولفار است که مانع سفت شدن ماده قالب گیر می‌شود.
دستکش لاتکس چیست؟
جنس اصلی دستکش لاتکس از ماده شیری رنگی که از درختی به نام Hevea Brasiliensis گرفته شده، تهیه می‌شود. حضور این دستکش به سال‌های آغازین ۱۸۸۹ میلادی بر می‌گردد. این دستکش در پزشکی و درمان کاربرد فراوان دارد. برای این که بتوان به راحتی دستکش را در دست کرد، باید ابتدا آن را خیس کرد یا از پودرهای گرد استفاده شود.
مواد پودر گرد شامل کربنات کلسیم، پودر تالک، نشاسته و ترکیبی از تالک، هاگ و پودر لیکاپدیم (Lycopodium) است. لیکاپدیم به عنوان روان کننده برای دستکش‌های لاتکس پزشکی به کار گرفته می‌شود. این ماده حدودا چهارده بار استفاده می‌شود. بعدها طبق تحقیقات صورت گرفته، مشخص شد که این ماده بسیار مضر است و به همین دلیل میزان استفاده از آن کاهش پیدا کرد. در عوض، تولیدکنندگان دستکش از پودر تالکم که یک روان کننده غیرقابل جاذب بود، استفاده شد.
انواع دستکش‌های لاتکس :
سال ۱۹۷۴ میلادی نوعی پودر که از آرد ذرت تولید می‌شود در پزشکی در این نوع دستکش ها استفاده شد. یکی از مزیت‌های اصلی این پودر، قابلیت غیرقابل تحریک و جذب آن است. دستکش‌های لاتکس انواع مختلفی دارد که به شرح زیر است:
- دستکش لاتکس پودری
- دستکش لاتکس غیرپودری
کاربرد دستکش لاتکس
دستکش‌های لاتکس در محیط‌های آشپزی و آزمایشگاه کاربرد دارد اما تفاوت این دستکش‌ها با دستکش‌های وینیل این است که برای انجام فعالیت‌های دقیق و ظریف مناسب است. این نوع دستکش انسان را در برابر عوامل بیماری‌زا که از طریق خون و سایر آلاینده‌های محیطی منتقل می‌شود، حفاظت می‌کند.
موارد استفاده از دستکش لاتکس:
۱. دستکش معاینه (که به دو دسته استریل یا غیر استریل تقسیم می‌شوند).
۲. دستکش جراحی که ویژگی‌های مخصوصی دارد (ضخامت، کشش و مقاومت و استریل است).
۳. دستکش شیمی درمانی
معایب دستکش لاتکس
از معایب اصلی دستکش لاتکس، حساسیت زیاد آن است که می‌تواند باعث ایجاد خشکی، خارش، سوزش، قرمزی پوست شود. در صورت استفاده مداوم از دستکش لاتکس این حساسیت‌ها بیشتر می‌شود. شدیدترین نوع حساسیت، حساسیت تماسی فوری است. در افراد پس از تماس، علائم مختلفی مانند قرمزی چشم، آبریزش بینی، قرمزی چشم، گرفتگی عضلاتی، کهیر و خارش شدید آشکار می‌شود.
دستکش لاتکس در صنعت
در سال‌های اخیر دستکش‌های لاتکس وارد صنعت شد. این دستکش‌ها در خودرسازی، فرآوری غذایی، نظافت و بهداشت از محبوبیت زیادی برخوردار است. دستکش‌های لاتکس همان طور که گفته شد مزایای ویژه‌ای دارد که برای مصارف صنعتی مناسب است.
روی بسته‌بندی‌های دستکش‌های صنعتی معمولا برچسب صنعتی ذکر شده است. دستکش‌های صنعتی از استاندار تولید برخوردار است. این دستکش قابلیت یک دستکش صنعتی را دارد، به شکلی که وزن سبک دارد و از مقاوم بالایی برخوردار است. صنایعی که از دستکش‌های لاتکس استفاده می‌کنند به شرح زیر است:
- پزشکی و دندانپزشکی
- مراقبت از کودکان
- مراقبت از سالمندان
- خدمات غذایی
- سرایداری و بهداشت
دستکش نیتریل چیست؟
دستکش نیتریل از مواد اولیه‌ای تشکیل می‌شود که به سه‌گانه مصنوعی معروف است. این مواد از لاستیک یکبار ولکانیزه به دست می‌آید.
مواد اولیه دستکش نیتریل
- اکریل
- نیتریل
- بوتادین مونور
تفاوت دستکش نیتریل با لاتکس
طبق آزمایش‌های مختلف، استحکام شیمیایی دستکش نیتریل بیشتر از دستکش‌های لاتکس است. دستکش‌های نیتریل از یک ترکیب ضدآلرژی ساخته شده است که از لاتکس انعطاف پذیرتر و مقاوم‌تر در برابر پارگی و کار با مواد شیمیایی است.
تفاوت دستکش نیتریل با وینیل
این دستکش عمر زیادی به نسبت انواع دیگر دستکش‌ها دارد. راحتی، نرم بودن نیتریل و الگوی چسبناک آن ها، به نسبت دستکش‌های وینیل بیشتر است.
دستکش نیتریل برای چه افرادی مناسب است؟
دستکش نیتریل برای افرادی که به لاتکس آلرژی دارند، انتخاب مناسبی است.
کاربرد دستکش‌های نیتریل :
دستکش نیتریل در فضاهای آزمایشگاهی، شیمیایی یا آشپزی استفاده می‌شود. به دلیل کاهش وقوع حساسیت در آزمایشگاه‌ها به لاتکس از دستکش نیتریل استفاده می‌شود. دستکش‌های نیتریل آزمایشگاهی با درجه بالای مهارت و چابکی، به دلیل کاهش ریسک حوادث و جراحات استفاده می‌شود.
ویژگی‌های اصلی دستکش‌های نیتریل
- بدون لاتکس
- مستحکم در برابر سوراخ شدن
- ضد حساسیت
- مناسب برای استفاده طولانی مدت
- مستحکم در موقعیت‌های که احتمال خطر در آن‌ها زیاد است.
- مقاوم در برابر مواد شیمیایی
- عمر مفید طولانی
رنگبندی دستکش‌های نیتریل
دستکش‌های نیتریل در رنگبندی‌های مختلف مانند سیاه و آبی تولید می‌شود. انتخاب این نوع رنگ‌ها برای دستکش‌های نیتریل باعث می‌شود که به آسانی متوجه سوراخ شدن دستکش شد.
بهترین دستکش پزشکی
طبق تحقیقات برانکارد دلایل زیاد وجود دارد که نیتریل را بهترین دستکش برای فعالیت‌های پزشکی معرفی می‌کند که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمام دستکش‌های نیتریل درجه پزشکی دارند و بدون لاتکس است.
- این دستکش‌ها ضدحساسیت است و احتمال بروز واکنش‌های حساسیتی و ناراحتی‌های پوستی را کم می‌کند.
- ضخامت زیاد دستکش نیتریل باعث استحکام بالا وعدم سوراخ شدن آن می‌شود.
- در برابر مواد شیمیایی مانند حلال‌های چربی و روغن ها، سد محافظتی قوی است.
- دستکش‌های نیتریل نسبت به دو نوع دستکش دیگر از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است.
- طراحی نرم و پوشش مناسب آن را از سایر دستکش‌ها متمایز می‌کند.
- الگوی چسبناک آن‌ها به مهارت و چابکی دست کمک می‌کند.
چرا از بین دستکش وینیل، لاتکس و نیتریل، دستکش نیتریلی از دستکش وینیلی و لاتکسی مناسب‌تر است؟
- تمام دستکش‌های نیتریل درجه پزشکی دارند.
- دستکش نیتریل بدون لاتکس است.
- دستکش نیتریل ضد حساسیت است و احتمال بروز واکنش آلرژیک را کاهش می‌دهند.
- نسبت به دستکش‌های وینیل و لاتکس ضخامت بیشتری دارد که باعث می‌شود، استحکام آن‌ها افزایش پیدا کند؛ به همین جهت به راحتی سوراخ یا جراب نمی‌شود.
- این نوع دستکش بسیار مستحکم است و در برابر مواد شیمیایی مقاومت می‌کنند.
- دستکش‌های نیتریل نسبت به دستکش‌های وینیل و لاتکس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است و دارای خاصیت کشسانی است.
دستکش طبی
دستکش لاتکس طبی برای جلوگیری از انتقال میکروب استفاده می‌شود. دستکش طبی، دستکشی است که برای انجام فعالیت‌های مربوط به پزشکی، آزمایشگاهی و یا در مواردی که احتمال انتقال میکروب یا صدمه به انسان وجود دارد، استفاده می‌شود.
مزایای دستکش‌های طبی
دستکش‌های طبی از مزایای بسیاری برخوردار است که به شرح زیر است:
۱. برای کاهش میزان خطر آلودگی دست و مراقبت‌های بهداشتی در هنگام تماس با خون یا بیمار.
۲. برای کاهش میزان خطر انتشار میکروب به محیط زیست
۳. برای کاهش انتقال میکروب از کارمند بهداشت و درمان به بیمار و برعکس.
به همین جهت باید در تمامی فعالیت‌ها از دستکش استفاده شود تا امراض مختلف به بیماران در هنگام معاینه منتقل نشود.
چند نکته مهم:
- به دلیل این که دستکش‌های پزشکی یکبار مصرف هستند. حتما پس از یک بار استفاده آن را داخل سطل آشغال بیندازید.
- دستکش‌ها عامل اصلی جلوگیری از آلودگی‌ها هستند.
در هنگام استفاده از دستکش، دو عامل می‌تواند باعث جلوگیری از انتقال میکروب به بیمار می‌شود که به شرح زیر است:
- استفاده صحیح و بجا از دستکش
- شستشوی دست پس از استفاده دستکش
جمع بندی
دستکش وینیل از مواد مصنوعی تشکیل می‌شود که از کلرید پلی وینیل و روان کننده‌هایی که از مواد نرم تولید می‌شود. این دستکش‌ها آلرژی‌زا نیست و جایگزین مناسبی برای دستکش‌های لاتکس آلرژی‌زا است. دستکش‌های وینیل، دستکش‌هایی چند منظوره برای استفاده‌های عمومی و فعالیت‌هایی است که نیاز به دقت لمسی در کار ندارد. این دستکش‌ها مانند دستکش‌های لاتکس نیست و چسبندگی کاملی برای دست ندارد. در واقع دستکش‌های وینیل ضخیم‌تر و گشادتر از دستکش‌های لاتکس و نیتریل است.
دستکش‌های نیتریل نسبت به لاتکس و وینیل، مستحکم‌تر است و به راحتی پاره نمی‌شود. در مقایسه با وینیل، نیتریل‌ها قابلیت کشسانی بیشتر دارد. با این وجود قدرت الاستیکه لاتکس طبیعی بهتریی از هر دو نوع را دارد. از سویی در ساخت دستکش‌های وینیل و لاتکس، از ترکیبات پروتئینی استفاده می‌شود که این امر در ترکیبات ساخت نیتریل استفاده نمی‌شود. در نتیجه احتمال واکنش‌های پوستی به نسبت زیادی کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر در دنیا روشی برای استفاده مجدد از دستکش‌ها نیست، پس برای حفظ محیط زیست از استفاده نابجا از آن بپرهیزید.
حرف آخر
تمامی مطالب در ارتباط با دستکش‌ها لاتکس، نیترپل و وینیل بیان شد. سعی شد که کاربرد ها، مزایا و برخی از ویژگی‌های هر کدام از دستکش‌ها بیان شود و در نهایت به مقایسه بین این دستکش‌ها پرداخته شد. امیدواریم مطالبی که بیان شد مفید باشد و شما را ترغیب به استفاده از بهترین دستکش متناسب با فعالیت و حرفه‌ای که دارید، کرده باشد.