راهنمای کاربردی دستکشهای پزشکی به همراه معرفی انواع آنها

تاریخچه دستکشهای پزشکی

یکی از اصلی ترین علت تولید و وارد شدن دستکش های پزشکی به بازار و صنعت تجهیزات پزشکی ، رعایت بهداشت و جلوگیری از مبتلا شدن جراحان یا معاینه کنندگان و یا هر شخصی که در محیط پزشکی فعالیت می کرد ، بود.

قبل از بوجود آمدن دستکش های پزشکی جراحان و پزشکان از طریق مواد ضد عفونی کننده دست های خود را استریل میکردند ؛ که به علت عدم پیشرفت کافی علم بهداشت گسترده ای رواج نداشت . از پیامد های نبود بهداشت کافی در صنعت پزشکی می توان به مبتلا شدن پزشکان به بیماری ( بیمارانی که بیماری واگیر دار داشتند ) ، حساسیت پزشکان به مواد ضد عفونی کننده و . . . اشاره کرد.

از این رو یکی از پرستاران آن زمان که با مشکلات فوق روبرو شده بود ، تصمیم به تولید دستکش پزشکی گرفت ؛ جالب است بدانید اولین دستکش هایی که در صنعت پزشکی و در بازار تجهیزات پزشکی به عنوان دستکش های پزشکی ، معاینه و دستکش های جراحی وارد شدند ، دستکش هایی بود که به سفارش پرستار ، توسط شرکت گودیر ( gooodyear ) که یکی از تولید کنندگان بنام لاستیک های اتومبیل می باشد ساخته شد.

این دستکش ها از جنس لاستیکی برخوردار بودند و جنس نرم و منعطف و نازکی داشتند که با پوست دست ارتباط خوبی داشت.

رفته رفته جنس دستکش های پزشکی بنا به نوع کارایی آنها در بیمارستان ها و یا کلینیک ها و مراکز درمانی تغییر پیدا کرد. که امروزه با پیشرفت علم پزشکی و بهداشت ، انواع دستکش های لاتکس ، نیتریل ، وینیل و . . . ، تولید و روانه بازار تجهیزات پزشکی شده اند و در مراکز پزشکی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند

معرفی انواع دستکشهای پزشکی

1-      دستکش لاتکس

2-      دستکش نیتریل

3-      دستکش وینیل

4-      دستکش جراحی

5-      دستکش نایلونی

دستکش های لاتکس

طبق مطالبی که در تاریخچه ی دستکش های پزشکی گفته شد ، دستکش در صنعت پزشکی برای جلوگیری از آلرژی و حساسیت دست به جای ضد عفونی کننده ها و جلوگیری از ابتلا به بیماری های واگیر دار ساخته شد که یکی از محبوب ترین و مناسب ترین آنها دستکش های لاتکس هستند .

دستکش لاتکس اولین بار در سال 1960 توسط پرستاری که همسرش درحین عمل به مواد ضد عفونی کننده آلرژی داشت جهت جلوگیری ساخته شد ؛ دستکش های پزشکی در آن زمان به علت نازک بودن و ابتدایی بودن متد ساخت دستکش ،باعث عبور باکتری ها و یا مواد به داخل دستکش می شد. از این رو ایشان دستکشی از جنس صمغ نوعی درخت که به آن لاتکس گفته می شد طراحی کرد و ساخت تا نسبت به خصوصیات لاتکس نیاز ها و مشکلات قبلی رار فع کند.

دستکش های پزشکی لاتکس بعد از تولید به علت مزایای خوب و زیادی که داشتند ، در مصارف مختلف از جمله بیمارستان ها و درمانگاه ها به عنوان یکی از متعدد ترین محصولات تجهیزات پزشکی ، در منزل یا مکان های دیگر برای نظافت و یا تمیز کردن ،در آرایشگری به منظر استفاده از مواد شیمیایی و جلوگیری از برخورد مواد شیمیایی به دست و . . . استفاده زیادی شد ؛ برخی صرفا به خاطر فرم و حالت برآمدگی که قسمت های دست ( مچ و انگشتان ) دارد به دنبال دستکش مناسب بودند که این جنس به علت راحتی و کامل فیکس شدن دستکش و میزان استحکاک لازم میان دست و دستکش و دستکش و اجسام مورد استقبال قرار گرفت .

خصوصیات دستکش های لاتکس

• در صورت استفاده از سایز مناسب، مانند پوست دوم به دست می چسبد
• بسیار راحت
• حفظ میزان بالای حس لامسه به دلیل ضخامت کم
• قابل استفاده برای زمان های طولانی
• قیمت مناسب
• محافظت از پوست در برابر ویروس ها و باکتری ها
• مناسب برای استفاده در مکان های عفونی و دارای ریسک بالای آلودگی
• انعطاف پذیر
• محکم
• قابل تجزیه در محیط زیست
• یک بار مصرف
• غیر استریل
• ضد لغزش

دستکش های نیتریل

همانطور که در بالا اشاره شد دستکش های پزشکی برای جلوگیری از حساسیت و بروز بیماری تولید و روانه بازار تجهیزات پزشکی شدند . رفته رفته تکنولوژی تولید دستکش ها رو به پیشرفت می باشد . از این رو دستکش های نیتریل تولید شدند که در ادامه به اختصار توضیحاتی در رابطه با این دستکش ها می خوانید .

دستکش های نیتریل به گفته ی ویکی پدیا در سال 1990 تولید شدند ؛ این دستکش‌ها از اکریلونیتریل و بوتادین مونومر (پلیمر سه گانه مصنوعی که از طریق لاستیک یکبار ولکانیزه شده (فرآیند پخت لاستیک) بدست می آید) تولید شده بودند که از تفاوت های آن نسبت به مدل های قبلی دستکش های پزشکی می توان به ایجاد حساسیت کمتر ، مقاومت بیشتر و . . . اشاره کرد.

دستکش های وینیل

دستکش های پزشکی وینیل از ماده مصنوعی پلی وینیل کلرید (PVC) ساخته شده اند که از مزایای مصنوعی بودن این نوع دستکش ها می توان به عدم حساسیت نسبت به بقیه ی دستکش های پزشکی اشاره کرد .

دستکش های پزشکی وینیل به علت متد طراحی و ساختی که دارند از مقاومت بیشتری در برابر مواد شیمیایی و الکل و اسید ها و قلیا ها و . . . دارند ، که همین ویژیگی باعث این شده که جنس ضخیم تر و مقاوم تری نسبت به دستکش های دیگر داشته باشند ؛ همچنین از لحاظ چسبندگی به دست نیز ، کمی آزاد تر بوده که موارد استفاده از این نوع دستکش ها را کمی تغییر داده تا کار هایی که نیاز کمتری به ظرافت و دقت دارند را شامل شوند .

دستکش های نایلونی

دستکش های نایلونی که امروزه به دستکش های یکبار مصرف مشهور هستند اغلب برای استفاده های شخصی و یا خانگی به کار می رود که دلایل آن مربوط به نحوه ی طراحی و جنس آن می شود که در ادامه توضیح خواهیم داد.

این نوع دستکشها بیشتر برای جلوگیری از انتقال جرم و کثیفی و باکتری از دست به اجسام و از اجسام به دست تعبیه شده اند که مصرف روزمره نیز دارند ؛ نوع طراحی این دستکش ها جوری بوده حساسیت خاصی برای طراحی آن در نظر نگرفته اند و راحتی دست و یا چسبندگی و . . . در این نوع دستکش ها مد نظر نبوده است ، از این رو مقاومت زیاد ، عدم چسبندگی ،حس کردن کامل اجسام برای کار های دقیق و عدم تهویه هوا مناسب را می توان جزو مزایا یا معایب بستگی موارد استفاده از این دستکش ها نام برد.

دستکش های جراحی

این نوع دستکش ها برای جراحی و جلوگیری از انتقال بیماری و باکتری از بیمار به پزشک ساخته شده اند . دستکش‌های جراحی از پلیمرهای مختلفی مانند لاتکس، نیتریل، پلی وینیل کلراید و نئوپرن ساخته می‌شوند ، که در 2 نوع بدون پود و پودر دار تولید شده اند . پودر استفاده شده در نوع پودر دار از نشاسته ذرت تهیه شده و برای راحت پوشیده شدن دستکش‌ها به کار می‌رود.

در دستکش‌های جراحی پودر دار امروزی، پودر لیکوپودیوم و تالک (که موجب بروز حساسیت‌های پوستی می‌شوند) جای خود را به نشاسته ذرت داده‌اند اما پودر نشاسته ذرت بدون عارضه نبوده و ممکن است موجب ممانعت در بهبود بیمار شود(اگر در حین جراحی با بافت بدن بیمار در تماس قرار گیرد)؛ به همین دلیل معمولا از دستکش‌های جراحی بدون پودر در عمل‌های جراحی و دیگر فعالیت‌های حساس پزشکی استفاده می‌شود و برای رفع نیاز به پودر برای راحت پوشیدن دستکش، فرایندهای ساخت جدیدی به کار گرفته شده است.

جدول معرفی انواع دستکشهای پزشکی

شاخه

راهنمای انتخاب سایز دستکشهای پزشکی

دستکش های پزشکی را می توان به دسته بندی هایی از لحاظ نوع کارایی ، موارد استفاده ، مقدار چسبندگی و سایز دست فرد تقسیم کرد