ضدعفونی‌کننده پوست و زخم چیست؟ تمیز کردن زخم از آلودگی اولین قدم در فرآیند بهبود زخم است. استفاده از ضدعفونی‌کننده پوست و زخم در انواع جراحت‌ها لازم و ضروری است. این ضدعفونی‌کننده‌ها محلول‌هایی هستند که برای بهبود زخم و جلوگیری از پیشرفت آن مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ همچنین ممکن است از ایجاد عفونت ناشی از آلودگی بر سطح زخم نیز جلوگیری کنند.

هدف استفاده از ضد عفونی کننده‌ها ایجاد تعادل باکتریایی سطح پوست و زخم است. البته باید توجه شود که ضد عفونی کننده‌ها را نباید به صورت روزانه استفاده کرد؛ زیرا ممکن است اثر مطلوبی روی پوست و زخم به جا نگذارند. ضد عفونی کننده‌های پوست و زخم نباید روند بهبود را طولانی کنند. هر کدام از ضد عفونی کننده‌ها ساختار و سازو کار خاصی دارد.

انواع ضدعفونی‌کننده پوست و زخم

ضد عفونی کننده‌های پوست و زخم انواع متنوعی دارند که از جمله آن‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • نرمال سالین
  • کلر هگزیدیدین گلوکونات
  • کلر هگزیدین گلوکونات همراه با ستریمید
  • پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه)
  • اسید استیک
  • پوویدین-آیوداین
  • هیپو کلریت سدیم نرمال سالین که محلول ایزوتونیک شفافی است که برای شست‌و‌شو حفرهای بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محلول قیمت مناسبی دارد اما برای استفاده در زخم‌های بزرگ‌تر باید با دقت زیاد استفاده شود.

کلر هگزیدیدین گلوکونات محلول ضد عفونی کننده‌ای با کم‌ترین میزان اثر سمی است که با ترکیب این محلول با الکل با نسبت های مختلف و یا آب مقطر تهیه می‌شود. این محلول بر طیف گسترده‌ای از با کتری‌ها موثر است. البته باید توجه شود که آن را در نزدیکی صابون و پوویدن-آیوداین قرار ندهید، در این صورت منجر به غیر فعال شدن آن می‌شود.

کلر هگزیدین گلوکونات همراه با ستریمید (ساولن) این محول در تمیز کردن زخم‌های کثیف مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر طیف گسترده‌ای از باکتری‌ها موثر است. به علاوه این محلول، توانایی پاک‌کنندگی بافت‌های مرده از سطح زخم را دارد. این محلول اثرات سمی دارد که بهتر است به صورت روتین و روزانه استفاده نشود.

آب اکسیژنه نوعی ضد عفونی کننده ضعیف است که ممکن است باعث مرگ باکتری‌های بی هوازی شود.

اسید استیک محلول اسیدی و موثر بر پسودوموناس آئروژینوزا است، هیچ غلظتی از آن وجود ندارد که در روند زخم بی‌خطر باشد. این محلول نباید در شست‌و‌شو لایه مننژ، بافت مغز و یا پرده سوراخ شده گوش استفاده شود. اسید استیک ممکن است حساسیت و قرمزی در نواحی زخم را بوجود آورد. پوویدین-آیوداین این ضد عفونی کننده به آرامی ید غیر ارگانیک را در تماس با پوست آزاد می‌کند و بر طیف گسترده‌ای از باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها موثر است. پوویدین-آیوداین کمترین مقدار حساسیت‌زایی را دارد، البته ممکن است سبب بروز حساسیت پوستی شود و عوارض جانبی را نیز به دنبال داشته باشد.

هیپو کلریت سدیم این محلول که دارای خواص بوگیر و سفیدکنندگی است و باعث مرگ باکتری‌ها می شود. هیچ غلظتی از هیپو کلریت سدیم وجود ندارد که در فرآیند بهبود زخم بی‌خطر باشد، به همین دلیل استفاد از آن بسیار رد شده است.